Forum voor Democratie (FvD) is een Nederlandse, rechtsepolitieke partij, in 2015 opgericht als denktank onder leiding van Thierry Baudet. In 2016 werd FvD een politieke partij. Sinds 23 maart 2017 is Forum voor Democratie vertegenwoordigd in de Tweede Kamer.
Geschiedenis
Forum voor Democratie is oorspronkelijk opgezet als denktank. FvD werkte samen met GeenPeil mee aan het Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne.
In september 2016 werd FvD omgezet in een politieke partij. Samen met Henk Otten richtte Baudet de partij op[4]. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 behaalde Forum voor Democratie twee zetels.[5] Deze werden ingenomen door Thierry Baudet en Theo Hiddema.
Eind 2017 ontstonden er interne strubbelingen in de snel groeiende partij. Diverse prominente leden uitten hun ongenoegen over het vermeende gebrek aan interne democratie. Dit leidde in februari 2018 tot het royement van Robert de Haze Winkelman en zijn partner Betty Jo Wevers.[6] Een week later stapte vanwege dezelfde kritiek Susan Teunissen, die als nummer drie op de kieslijst van 2017 stond, uit de partij.[7] Kort daarna werden ook Gert Reedijk, Freek Jan Berkhout en Arthur Legger geroyeerd als lid, nadat zij eerder in een brief aan de leden voor meer interne democratie hadden gepleit.[8] In een navolgend interview uitten deze drie personen, die ook op de kieslijst van 2017 hadden gestaan, de zorg dat de partij te veel richting extreemrechts aan het afglijden was.[9] Eerder hadden uit onvrede over de koers van Baudet ook de partijprominenten Frank Ankersmit en partijsponsor Kees Eldering de partij de rug toegekeerd.[10][11]
Provinciale Statenverkiezingen 2019
FvD heeft op 20 maart 2019 in iedere provincie zetels behaald. De partij staat in elke provincie in de top drie grootste partijen, en in 91 gemeenten werd FvD de grootste partij.[12]
De overwinnings-speech van Thierry Baudet werd door de NPO live uitgezonden. De speech bevat controversiële opvattingen, zoals dat de boreale wereld in gevaar is[13][14]. Volgens critici heeft de speech een fascistisch karakter[15][16].
Achterban
De achterban van FvD wordt grotendeels gevormd door voormalige VVD– en PVV-aanhang, voor wie de VVD te soft is op de gebieden Europese Unie en immigratie, maar de PVV te hard van toon is.[17] Naast het VVD-electoraat peilde EenVandaag dat FvD kiezers over het hele politieke spectrum naar zich toetrekt. Het grootste aandeel kiezers komt naast de VVD van de PVV, CDA en SP. Een minderheid komt uit de oude Groenlinks, D66, 50plus en Partij voor de Dieren achterban.[18]
NRC Handelsblad meldde in maart 2017 op basis van een Twitter-onderzoek door studenten van de Universiteit van Amsterdam dat de partij populair was onder de online alt-right-beweging,[19] en in november 2017 onthulde de Volkskrant dat FvD kan rekenen op steun van het extreemrechtse ‘studiegenootschap’ Erkenbrand, dat aanvankelijk ook de interesse van Baudet had.[20] Baudet en FvD distantieerden zich van de beweging, maar hielden daarbij geheim dat Baudet een dinerbijeenkomst had gehad met de rassentheoreticus Jared Taylor, die door Erkenbrand naar Nederland was gehaald.[21][22][23]
Standpunten
Het FvD is voorstander van directe democratie, en pleit daarom voor invoering van het bindend referendum. Ook richt het Forum zich op het doorbreken van wat het partijprogramma het ‘Partijkartel’ noemt.
De partij is voorstander van een zogenoemde Nexit, waarbij Nederland de Europese Unie zou verlaten, en wil het volk hier over laten beslissen d.m.v. een referendum. Ook wil de partij de bevolking laten beslissen over het deelnemen aan een Europees leger en een Europees immigratie-en asielbeleid.[24] Daarnaast wil de partij een ‘sanering’ van overheid en publieke omroep en pleit het voor een ‘wet bescherming Nederlandse waarden’.[25] Het FvD is een voorstander van een strikter nationaal immigratiebeleid en stelt een Australisch model voor.[26]
Naast euroscepticisme zet het FvD ook in op klimaatscepticisme.[27] Baudet stelde dat het Klimaatakkoord de Nederlandse burger 1000 miljard euro zou gaan kosten[28], terwijl andere berekeningen op een lager bedrag uitkomen (500-700 miljard euro).[29]
Organisatie
Algemene vergadering
Binnen Forum voor Democratie is de algemene vergadering het hoogste orgaan. Hier wordt het politieke beleid besproken, met name van de fracties in de Eerste en Tweede kamer der Staten Generaal en de fractie van het Europees Parlement. Ook kunnen op deze vergadering resoluties over het politieke beleid en organisatorische zaken worden aangenomen. Daarnaast bevestigen of wijzigen de leden op deze vergadering het verkiezingsprogramma. De leden verkiezen tevens de lijsttrekkers en voor de fracties in de Tweede Kamer en het Europees parlement. Daarnaast stellen de leden de kandidatenlijsten vast.[30]
Partijbestuur
Het Forum voor Democratie wordt geleid door het partijbestuur. Leden van het partijbestuur zijn, Thierry Baudet, voorzitter; Henk Otten, penningmeester; Rob Rooken, secretaris. Jeroen de Vries is persvoorlichter.[31]
Aanvankelijk werd het partijvoorzitterschap na de verkiezing van Baudet tot Kamerlid vervuld door Paul Frentrop. Tijdens het eerste congres van het FvD in november 2017 trok deze zich wegens meningsverschillen over de koers van de partij terug als kandidaat. Hierop verkoos het congres Baudet opnieuw tot partijvoorzitter.[32]
Raad van advies
In de begintijd als partij had het Forum voor Democratie een raad van advies, met als leden (niet per se gelijktijdig) voormalig VVD-senator Robert de Haze Winkelman, rechtsfilosoof Paul Cliteur, strafpleiter (later Kamerlid) Theo Hiddema, geschiedfilosoof Frank Ankersmit, bierbrouwer Harry Meens,[33] Edmond Fokker van Crayestein, bankier Hugo Berkhout en politicoloog Arnout Maat. In maart 2017 werd deze echter weer opgeheven, zonder ooit te hebben gefunctioneerd.[34]
Jongerenorganisatie
De politieke jongerenorganisatie van Forum voor Democratie is de Jongerenorganisatie Forum voor Democratie, JFvD. Deze vereniging werd op 30 maart 2017 opgericht voor mensen tussen de 14 en 27 jaar. De vereniging zegt anno 2019 over ruim 4000 leden te beschikken.[35]
Wetenschappelijk bureau
Het Renaissance Instituut is de wetenschappelijke afdeling van Forum voor Democratie. Het bureau geeft opdracht tot het uitvoeren van wetenschappelijke studies over maatschappelijke kwesties. De voorzitter van het instituut is Paul Cliteur.[36]
Ledental
De ledenaantallen per jaar sinds de oprichting, vastgesteld op 1 januari van elk jaar.[37]
| Jaar | Aantal leden |
|---|---|
| 2017 | 1.863 |
| 2018 | 22.884 |
| 2019 | 30.674 |
Verkiezingsdeelname
Zetels in de Tweede Kamer
| Verkiezingsjaar | Stemmen | % | Zetels |
|---|---|---|---|
| 2017 | 187.162 | 1,78 | 2 |
Gemeentelijk
Forum voor Democratie nam bij de Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018 alleen deel in Amsterdam.[38] Daarbij behaalde FvD drie zetels. Annabel Nanninga voerde de lokale lijst aan.[39] De nummer twee op de lijst, Yernaz Ramautarsing, had zich kort daarvoor moeten terugtrekken omdat er ophef was ontstaan over zijn uitspraken over homo’s.[40]Ook Thierry Baudet had zich kandidaat gesteld en werd met voorkeurstemmen verkozen, maar nam desondanks zijn zetel in de Amsterdamse gemeenteraad niet in.[41]
| Verkiezingsjaar | Stemmen | % | Zetels |
|---|---|---|---|
| 2018 | 20.015 | 5.7 | 3 |
In Rotterdam steunde FvD Leefbaar Rotterdam, iets wat zij het alliantiemodel noemen.[42] Kiezers in andere steden werden door Baudet opgeroepen om op een lokale partij te stemmen en zo min mogelijk op de ‘kartelpartijen’.
Provinciaal
De partij deed op 20 maart 2019 mee aan de verkiezingen voor de provinciale staten in alle twaalf provincies.[43]
FvD heeft in iedere provincie zetels behaald en is in iedere provincie bij de drie grootste partijen geëindigd.[44]
Eerste Kamer
FvD doet via de Provinciale Statenverkiezingen van 2019 een poging om in de Eerste Kamer te komen. Medeoprichter van de partij Henk Otten is lijsttrekker voor FvD in de Eerste Kamer.[45]
Europees parlement
Forum voor Democratie doet op 23 mei 2019 mee aan de verkiezingen voor het Europees Parlement. Ex-europarlementariër Derk Jan Eppink is de lijsttrekker voor FvD.[46]